Koja su predviđanja vezana za prodaju uglja u 2021. godini?

Prema poslednjem izveštaju Međunarodne agencije za energetiku, očekuje se da će globalni ekonomski oporavak tokom 2021. godine uzrokovati i kratkotrajno povećanje potražnje za ugljem, posle velikog pada 2020. godine, koji je je bio direktna posledica krize izazvane virusom Covid-19.

Ipak, nema mnogo znakova da će se globalna potrošnja uglja tokom narednih godina značajije smanjivati, posebno što sve veća potražnja u ekonomijama azijskih država može da kompenzuje pad u drugom delu tržišta. Pošto je ugalj ubedljivo vodeći izvor svetske proizvodnje ugljen dioksida povezane sa proizvodnjom električne energije, trendovi koji se navode u izveštaju predstavljaju veliki izazov postojećim naporima da se te emisije smanje i usmere ka okvirima koji pružaju mogućnost postizanja rezultata u borbi sa klimatskim promenama i u ostvarivanju planova na polju održive proizvodnje energije.

Kako je pandemija uticala na prodaju?

Tokom prethodne dve godine je zabeležen istorijski pad potražnje za ugljem,na globalnom nivou,a prethodili su mu, do sada neviđeni padovi u Sjedinjenim Državama i Evropi. Slab rasta potražnje za električnom energijom i niska cena prirodnog gasa doveli su do pada potražnje za ugljem od 1,8 % u 2019. godini. Poslednje prebrojavanja sugerišu da se potražnja za ugljem smanjila za dodatnih 5% u 2020. godini zbog ekonomskih trzavica uzrokovanih Covid krizom.

U analizama koje je sprovela IEA (International Energy Agency) navodi se da je pandemija korona virusa totalno preoblikovala globalno tržište uglja. Iako je pre pandemije bio očekivali određeni povratak potražnje za ugljem 2020. godine, usledio je najveći pad potrošnje uglja još od Drugog svetskog rata. Istraživanja posebno naglašavaju da bi pad bio još veći da u drugoj polovini godine nije došlo do ekonomskog oporavka Kine, najvećeg svetskog potrošača uglja.

Pod uslovom da dođe do oporavka u svetskoj ekonomiji, moguć je rast globalne potražnje za ugljem od 2,6% u 2021. godini, zbog veće potražnje za električnom energijom i povećanja industrijske proizvodnje. Ekonomije jugoistočne Azije, Kine i Indije zaslužne su za najveći deo tog rasta, mada je i u Sjedinjeim Američkim Državama i Evropi zabeležen prvi porast potrošnje uglja nakon skoro čitave decenije . Ipak za sada se ne menjaju predviđanja da će globalna potražnja za ugljem u 2021. godini i dalje biti ispod nivoa iz 2019. godine, dok postoji mogućnost da bude i niža ukoliko se ne ispune pretpostavke o ekonomskom oporavaku, potražnji za električnom energijom ili ceni prirodnog gasa.

Da li će obnovljivi izvori energije prestići ugalj?

Povećanje potražnje za ugljem 2021. godine će biti kratkog daha, a predviđa se da će potrošnja uglja iznositi oko 7,4 milijarde tona do 2025. godine. Time bi se približila nivou iz 2013. godine, kada je globalna potražnja za ugljem dostigla 8 milijardi tona. Evidentno je da su obnovljivi izvori energije na putu da prestignu ugalj kao najveći izvor električne energije na svetu do 2025., kao što je i moguće da će do tada će prirodni gas preteći ugalj kao drugi najveći izvor energije nakon nafte. U Srbiji pak ugalj i dalje prednjači, a naročito ugalj na džakove cena ovog uglja je pristupačna i jednostavniji je za upotrebu, dok je svest o obnovljivim izvorima energije i dalje na niskom nivou.

Sigurno je da će se o budućnosti uglja uglavnom odlučivati u Aziji, pošto danas Kina i Indija čine 65% svetskih potrošača uglja. Taj udeo uz Japan, Koreju, Tajvan i jugoistočnu Aziju, raste na 75%. Posebno će uticajna biti Kina, koja sama trenutno čini polovinu svetske potrošnje uglja. Do 2025. godine Evropska unija i Sjedinjene Države nosiće manje od 10% svetske potražnje za ugljem, u poređenju sa 37%, kao što je bio slučaj 2000. godine.